W jaki sposób islam kształtuje sposób życia muzułmanów? Formalne wymagania religii stanowią wąską bazę dla znacznie szersze struktury różnych charakterystyk, które wykraczają poza formalne reguły islamu w niespodziewanych i nieplanowanych kierunkach. Oto kilka przykładów.
Koran zakazuje spożycia wieprzowiny, co doprowadziło do zniknięcia udomowionych świń na obszarach z większością muzułmańską i zastąpienie ich przez owce i kozy. Te z kolei zbyt mocno wykorzystywały pola, co doprowadziło, według obserwacji geografa Xaviera de Planhola, do "katastroficznego w skutkach zniknięcia lasów", które z kolei "stało się jednym z głównych powodów, dla których śródziemnomorskie obszary wielu krajów islamskich są tak bardzo ubogie w roślinność". Warto zauważyć łańcuch od przepisu diety z Koranu do pustynnienia dużych obszarów. Oczywiście, polecenie ze świętego pisma nie miało zamiaru doprowadzić do szkód ekologicznych.
Niezwykle wysokie standardy narzucane przez islam rządzącym oznaczały w historii, że przywódcy, z ich wieloma wadami, zrażali do siebie swoich muzułmańskich poddanych, którzy odpowiadali na to odmową służby w wojski i administracji. Przywódcy musieli więc szukać personelu gdzie indziej. Doprowadziło to do używania niewolników jako żołnierzy i administratorów, co doprowadziło do utworzenia całej instytucji, trwającej ponad tysiąclecie od ósmego wieku.
 Otomańscy janczarzy byli najdłużej istniejącym i najważniejszym korpusem żołnierzy-niewolników. |
Islamska doktryna zakłada wyższość muzułmanów, pogardę dla wiary i cywilizacji innych, co ma dwa ważne rezultaty we współczesnym świecie: muzułmanie najczęściej buntowali się przeciw rządom kolonialnym i bardzo powoli uczyli się od Zachodu modernizacji.
Pisma te zakładają także wrogość wobec nie-muzułmanów, co z kolei generuje założenie o tym, że nie-muzułmanie są wrogo nastawienie do muzułmanów. Współcześnie takie założenie doprowadziło do istnienia wielu teorii spiskowych, które mają wiele praktycznych konsekwencji. Dla przykładu, ponieważ tylko muzułmanie obawiają się, że szczepionki na polio doprowadzą do niepłodności ich dzieci, polio powróciło w 26 krajach.
 Hadż wyrósł z lokalnej ceremonii do skali międzynarodowego wydarzenia w czasie którego dochodzi do wielu ważnych wymian. |
Coroczna pielgrzymka do Mekki, hadż, ma swoje źródło w lokalnej tradycji z siódmego wieku, która później stała się międzynarodowym spotkaniem ułatwiającym transfer wszystkiego od idei islamistycznych i ruchów politycznych (Idrisyści w Libii) po dobra luksusowe (kość słoniowa), rośliny (guma do Południowowschodniej Azji, ryż do Europy) i chorób (meningokoki, choroby skóry, zakaźne choroby biegunkowe i krwi, zakażenia układu oddychanie, w tym być może nowy MERS-CoV).
Inne islamskie przepisy mają także nieplanowane konsekwencje zdrowotne. Przepis skromności doprowadził wiele kobiet muzułmańskich do noszenie pełnego zakrycia głowy i ciała (nikaby i burki), co prowadzi do braków witaminy D, zniechęca do ćwiczeń i jest uważane za czynnik w wielu problemach medycznych, w tym wysypkach, chorobach układu oddechowego, krzywicy i stwardnienia rozsianego.
Post w czasie dnia w okresie Ramadanu często prowadzi do tego, że muzułmanie ćwiczą mniej "i jedzą zbyt dużo po przerwaniu postu, często w formie posiłków zawierających ciężkie, tłuste i wysokokaloryczne jedzenie", jak zauważa szef stowarzyszenia cukrzyków w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Badanie z Dżuddy w Arabii Saudyjskiej wykazało, że 60 procent respondentów zanotowało znaczący wzrost masy ciała po Ramadanie.
 Ramadan, jak na ironię, jest miesiącem zarówno postu jak i nadmiernego jedzenia. |
Preferowanie małżeństw z pierwszymi kuzynami, które wywodzi się z przedislamskich tradycji plemiennych (aby utrzymywać majątek w ramach rodziny i wykorzystać płodność córek) przez około pięćdziesiąt pokoleń doprowadziło do szeroko zakrojonego chowu wsobnego z negatywnymi konsekwencjami, w tym dwukrotnie częstszego występowania takich wad genetycznych jak talasemia, anemia sierpowata, atrofia mięśni kręgosłupa, cukrzyca, głuchota, niemota czy autyzm.
Jeśli chodzi o kobiety, zasady dotyczące maharam ze strony męskich krewnych i znacznie niższy status społeczny i prawny prowadzą razem do fizycznego odosobnienia, obsesji na punkcie dziewictwa, zabójstw honorowych, kobiecego obrzezania i (charakterystycznego dla Saudów) apartheidu ze względu na płeć. Poligamia powoduje stany nerwowe u żon.
Chociaż sieroty cieszą się szczególnym statusem w prawie islamskim (kafala), wiąże się on ze społeczeństwem plemiennym, niekompatybilnym ze społeczeństwem współczesnym, co powoduje, że sieroty w krajach muzułmańskich są dziś często ofiarami dyskryminacji, nawet ze strony muzułmanów na Zachodzie.
Pisma islamu dały podstawę wielu innym skutkom, w tym: ustanawiania dynastii przez podbój, a nie przez wewnętrzną zmianę władzy; ciągłe problemy z sukcesją; władzę prowadzącą do bogactwa, a nie na odwrót; niemal zupełny brak samorządów; niewystarczająca regulacja miast; prawa wynikające z decyzji ad hoc, a nie formalnego ustawodawstwa, opieranie się na hawalach przy przekazach pieniężnych i praktyki samobójczego terroryzmu.
Te konsekwencje, czasami zwane islamizującymi, zmieniają się z czasem: niektóre zanikają (żołnierze niewolnicy) inne (polio) mają swoje źródło niedawno. Są one jednak równie potężne dziś co wcześniej i są kluczowe dla zrozumienia islamu i życia muzułmańskiego.
