Dziś mija 40 lat od dnia kiedy tureckie oddziały opanowały malutką, niemal niebronioną wyspę Cypr w niemoralnym akcie, którego błąd jest jedynie bardziej widoczny wraz z upływem lat. Oto kilka przemyśleń z okazji tej rocznicy:
- Inwazja nie miała miejsca pod rządami islamistów: chociaż islamista (Necmettin Erbakan) był członkiem koalicyjnego rządu przez większość 1974 roku, to lewicowiec, Bülent Ecevit decydował o polityce kraju.
- Współpraca między Ecevitem a Erbakanem w 1974 symbolizuje jedność tureckiej sceny politycznej w sprawie inwazji Cypru. Jedność ta jest po dziś dzień faktem tureckiego życia politycznego.
- Konsensus ten będzie trwał aż do momentu, gdy turecka okupacja zacznie negatywnie odbijać się na ekonomicznej, dyplomatycznej i wojskowej sytuacji Turcji. Po 40 latach proces ten nawet się nie zaczął i należy wątpić, czy kiedykolwiek to się stanie.
Turcja przypomina wszystkim kto rządzi północną częścią Cypru flagami i cytatem z Atatürka. |
- Jednak dwa wydarzenia mogą potencjalnie zmienić sytuację i skłonić tureckich mieszkańców Cypru do zwrócenia się przeciw status quo: 1) frustracja z powodu wykluczenia z korzyści wynikających z odkrycia ropy i gazu na wyspie i 2) rosnące niezadowolenie z powodu poczynań coraz to bardziej islamistycznego rządu w Ankarze. Okupacja ma służyć ich interesom, więc jeśli będą chcieli jej końca, może im się udać doprowadzić do zmian.
- Warto także zauważyć, że Republika Cypru (południowa, oficjalna część wyspy) niedawno stała się częścią globalnej polityki i dołączyła do Bliskiego Wschodu. Przewodniczyła Unii Europejskiej, przyczyniła się do światowego kryzysu gospodarczego, stała się znaczącym eksporterem energii i zbudowała nowe więzi z Izraelem, militarną potęgą w regionie. "Problem cypryjski" ma teraz znaczące konsekwencje dla całego świata.
Okupacja, która rozpoczęła się 20 lipca 1974 roku, nadal przynosi cierpienia wyspie, która mogłaby być jedną z najspokojniejszych w regionie. Miejmy nadzieję, że pozostanie tylko wspomnieniem, gdy nadejdzie jej 50 rocznica. (20 lipca 2014)