Epilog: Czy IV Wojna Światowa?

Wydanie w oprawie broszurowej, W.W. Norton, 2003.

Czy „wojna z terrorem” to naprawdę IV Wojna Światowa?

Tak sądzi amerykański strateg – Eliot Cohen i termin ten jest właściwy. Bierze bowiem pod uwagę dwa aspekty: że Zimna Wojna była faktycznie III Wojną Światową i że wojna z terrorem ma ogólnoświatowy zasięg, jest tak samo różnorodna i tak samo ważna jak poprzednie wojny światowe. Wojujący islam wyróżnia się z pośród wszystkich innych współczesnych ruchów politycznych ogromem swych ambicji – nie dąży tylko do wywierania wpływu na wyznawców jednej religii lub do podporządkowania sobie tylko jednego regionu. Przeciwnie – jego celem jest nieograniczona i powszechna władza. Tylko islamiści mają śmiałość rzucać wyzwanie liberalnemu porządkowi świata w kosmicznej walce o przyszłość ludzkiego doświadczenia. To przekłada się na pole walki, obejmujące cały świat.

Oczywiście, wojna o tak wysoką stawkę nie może być zwykłym terroryzmem i Cohen odnotowuje, że „Wrogiem w tej wojnie nie jest ‘terroryzm’...lecz wojujący islam”. Tak jak w II i III wojnach światowych, ostatecznym wrogiem jest kohorta potężnych idei, które potrafią skłonić najbardziej kompetentnych członków społeczeństwa do poświęcenia się dla pewnej wizji i złożenia w ofierze swego życia dla przyśpieszenia realizacji tej wizji. Rząd Stanów Zjednoczonych, choć zazwyczaj oporny wobec wyciągnięcia takiego wniosku, czasem wspomina o tym, jak wówczas, gdy prezydent George W. Bush oświadcza, że wrogiem jest „skrajna forma islamskiego ekstremizmu” i „nowe zagrożenie totalitarne”.

Innymi słowy, terroryzm to tylko jeden z wymiarów tej wojny, która ma wiele frontów i przybiera wiele postaci. Przemoc jest ważnym przejawem problemu, ale nie samym problemem. Inne metody [walki] mogą obejmować akty przemocy dokonywane przez samotnych [bojowników], przemyt, bunty, zgodne z prawem demonstracje uliczne, zbiórkę pieniędzy, nauczanie, nawracanie, zastraszanie, i – nawet – ubieganie się o urzędy publiczne w wyborach. Metody te uzupełniają się nawzajem, razem składając się na wyrafinowanie i daleki zasięg wojującego islamu. Polem walki są kraje o większości muzułmańskiej, jak również inne – np. Argentyna – gdzie muzułmanie występują w mniejszości.

Zróżnicowana i uparta ofensywa wojującego islamu często wymyka się uwadze, gdy kładzie się nacisk na al-Kaidę i inne, wysoko rozwinięte sieci. Spojrzenie na dzienny rytm tej wojny jasno to uzmysławia. Poniżej zebrano niektóre najważniejsze doniesienia prasowe, z losowo wybranych dwóch tygodni w ostatnim okresie roku 2002: proszę zwrócić uwagę na to, że terroryzm w stylu al-Kaidy stanowi tylko część generalnej ofensywy:

• 20 listopad, Arabia Saudyjska: islamista podpala [restaurację] McDonalda niedaleko Rijadu.
• 20 listopad, Nigeria: gwałtowne zamieszki na północy kraju, podczas których muzułmanie wykrzykują hasło „Bóg jest wielki!” i atakują chrześcijan, powodują śmierć około 215 osób - po tym jak nigeryjski krytyk mody, Isioma Daniel, skomentował planowane w Nigerii wybory Miss Świata mówiąc, że Prorok Mahomet „prawdopodobnie wybrałby sobie żonę z pośród [uczestniczek]”.
• 21 listopad, Kuwejt: policjant w samochodzie patrolowym zatrzymuje dwóch amerykańskich żołnierzy, jadących szosą przez pustynię, rzekomo za przekroczenie dozwolonej szybkości, a następnie strzela do nich i poważnie ich rani.
• 21 listopad, Liban: islamista morduje amerykańską pielęgniarkę i misjonarkę – Bonnie Penner, kiedy otwiera tego dnia klinikę.
• 21 listopad, Indonezja: zostaje pojmany imam Samudra, który sam przyznał się do zorganizowania ataku bombowego [na turystów zagranicznych] na Bali, 12 października [2002]. W zamachu tym zginęło ponad 180 osób.
• 21 listopad, Izrael: palestyński islamista – samobójca detonuje bombę w izraelskim autobusie, zabijając jedenaście osób i raniąc kilkadziesiąt innych.
• 22 listopad, Francja: policja aresztuje pięciu islamistów, w tym Redouane Daouda (który w czerwcu uciekł z holenderskiego aresztu) i oskarża ich o logistyczne wspieranie islamistów prowadzących jihad.
• 24 listopad, Indie: islamiści atakują świątynię hinduistyczną w [prowincji] Jammu i Kaszmiru, zabijając co najmniej dwunastu ludzi i raniąc pięćdziesięciu.
• 24 listopad, Pakistan: siły bezpieczeństwa aresztują trzech mężczyzn, którzy próbują wjechać do Pakistanu z Afganistanu ciężarówką wyładowaną setkami pocisków moździerzowych i rakiet przeciwpancernych, ukrytych pod workami suszonych owoców.
• 24 listopad, Jordania: zamieszki, spowodowane przez islamistów w Maan, powodują śmierć jednej osoby i zranienie wielu innych.
• 25 listopad, Nigeria: zastępca gubernatora jednego ze stanów Nigerii, Mahamoud Shinkafi, oznajmia, że „można przelać krew Isiomy Daniela [krytyka mody]”.
• 26 listopad, Hong Kong: trzej islamiści, pochodzący z Azji Południowej, stają przed sądem orzekającym o ekstradycji, pod zarzutami, że sprzedawali narkotyki, aby zdobyć pieniądze na kupno rakiet dla al-Kaidy.
• 26 listopad, Malezja: władze aresztują trzech podejrzanych członków indonezyjskiej grupy Jemaah Islamiyah, oskarżając ich o planowanie samobójczych zamachów przeciwko ambasadom państw Zachodu w Singapurze.
• 26 listopad, Zjednoczone Emiraty Arabskie: celnik strzela do amerykańskiego helikoptera wojskowego, lecz nie trafia go.
• 26 listopad, Francja: prokuratorzy prowadzą śledztwo przeciwko pięciu mężczyznom, z pochodzenia Algierczykom, za „przestępcze kontakty z grupą terrorystyczną”, związaną z Richardem C. Reidem, który miał odpalić [w samolocie] ładunek wybuchowy, ukryty w butach.
• 27 listopad, Stany Zjednoczone: prokuratorzy oskarżają Jessego Maali z Orlando na Florydzie o kontakty finansowe z organizacjami z Bliskiego Wschodu, nawołującymi do stosowania przemocy.
• 28 listopad, Turcja: Parlament zatwierdza rząd, sformowany przez Partię Sprawiedliwości i Dobrobytu, umiarkowaną partię islamistów.
• 28 listopad, Kenia: zamachowcy – samobójcy zabijają trzech Izraelczyków i dziesięciu Kenijczyków, w ataku bombowym na hotel w Mombasie, będący własnością obywateli Izraela; poza tym, dwie rakiety wystrzelone w kierunku izraelskiego samolotu pasażerskiego z 271 pasażerami na pokładzie, startującego z Mombasy, ledwie mijają cel.
• 28 listopad, Belgia: policja aresztuje szefa Europejskiej Ligi Arabskiej, grupy islamistycznej – Dyaba Abou Jahjaha – pod zarzutem wywołania dwudniowych muzułmańskich zamieszek w Antwerpii.
• 29 listopad, Pakistan: pro-talibski islamista wygrywa wybory i przejmuje rządy w ważnej prowincji kraju.
• 30 listopad, Indie: fala przemocy w Kaszmirze, islamiści zabijają dziesięć osób i ranią ponad dwadzieścia, w czterech osobnych incydentach.
• 2 grudzień, Holandia: czterech islamistów, prawdopodobnie związanych z al-Kaidą, staje przed sądem w Rotterdamie, oskarżonych o planowanie ataków na amerykańskie cele w Europie, w tym na Ambasadę USA w Paryżu.
• 3 grudzień, Niemcy: sprawa prowadzona przez sąd w Berlinie ujawnia, że rzekomy członek hamburskiej komórki [terrorystycznej], która przygotowywała ataki 11 września [2001] w USA, posiadał kartę płatniczą saudyjskiego dyplomaty, akredytowanego w Berlinie.
• 3 grudzień, Wielka Brytania: władze w Manczesterze aresztują Hassana Butta, który twierdził, że przeprowadził rekrutację około dwustu brytyjskich muzułmanów, którzy mieli walczyć po stronie Talibów [w Afganistanie].
• 3 grudzień, Niemcy: Aerubi Beandalis, jeden z czterech Algierczyków, oskarżonych o planowanie zdetonowania bomb na francuskim kiermaszu gwiazdkowym w 2000 roku, przyznał się, że miał zamiar przerobić szybkowary na bomby.

Tak szeroka gama działalności [islamistów] dowodzi, że efektywna obrona nie może być zawężona do rozbijania sieci [organizacji] stosujących przemoc. Siły tej obrony muszą obejmować muzułmanów – przeciwników islamistów, jak i nie-muzułmanów, intelektualistów jak i jednostki specjalne, nauczycieli i policjantów, producentów filmowych jak i biegłych księgowych, zatrudnionych przez sądy.

IV Wojna Światowa, mówiąc krótko, ma wiele frontów i wymaga strategii, która wybiega o wiele dalej niż walka z terroryzmem. Im wcześniej to zrozumiemy, tym szybciej odniesiemy zwycięstwo.